ایجاد عزت نفس در بچه ها با 9 راه حل ساده و موثر - وبلاگ ماکارون

به گزارش وبلاگ ماکارون، خبرنگاران | سرویس روانشناسی - عزت نفس اعتباری است که ما خودمان به دست می آوریم این جمله را ناتانائیل براندن (نویسنده کانادایی-آمریکایی) گفته است. احتمالا جملاتی مثل من هرگز نمی توانم بازیکن فوتبال خوبی باشم، من قوی نیستم یا من نمی توانم نمرات خوبی بگیرم برای شما آشناست. اگر فرزند شما هم خودش را به اندازه کافی ارزشمند نمی بیند، بدانید که تنها نیستید. در این مقاله چند روش برای ایجاد عزت نفس در بچه ها را توضیح خواهیم داد، پس با ما همراه باشید.

در صورتی که بخش خاصی از مطلب ایجاد عزت نفس در بچه ها مدنظر شماست، با انتخاب عناوینی که در فهرست موضوعی زیر ارائه شده اند، به بخش دلخواه خود برسید.

• تعریف عزت نفس
• ایجاد عزت نفس در بچه ها
• بازی برای ایجاد عزت نفس در بچه ها

تعریف عزت نفس

در روانشناسی، عزت نفس به عنوان ارزیابی ذهنی هر فرد از خودش تعریف می گردد. به عبارت ساده عزت نفس همان ذهنیتی است که ما از خودمان داریم.

فرزندان شما چگونه درباره خودشان فکر می نمایند؟ شاید فکر کنید آن ها فقط بچه هستند! اما او روز به روز در حال عظیمتر شدن است و هرچه بیشتر رشد کند این تصور او از خودش نقش پررنگ تری در زندگی و انتخاب هایی که دارد ایفا می نماید. بچه های که از عزت نفس کافی برخوردار هستند، احساس مثبتی نسبت به خود دارند و بر خلاف آنان که ارزیابی ذهنی ضعیفی از خود دارند، می توانند تاثیرات مثبتی بر زندگی شان بگذارند.

روش های عملی برای ایجاد حس عزت نفس در بچه ها

به وجود آمدن این حس در بچه ها خیلی زود آغاز می گردد و والدین نقش بسیار مهمی در ساختن آن ایفا می نمایند. والدین بانفوذترین افراد در زندگی یک کودک هستند، بنابراین آنچه که می گویند، انجام می دهند یا حسی که به کودک انتقال می دهند تاثیر زیادی بر فرایند شکل گیری تفکرات یک کودک دارد. روش هایی وجود دارند که براساس آن ها شما می توانید به کودک خود یاری کنید عزت نفس سالمی داشته باشد، این روش ها عبارتند از:

1. کودک خود را دوست داشته باشید

بچه های که احساس دوست داشته شدن و پذیرفته شدن می نمایند، خودشان را دوست دارند و می پذیرند. زمانی که شما با او به مهربانی صحبت می کنید، او را در آغوش می گیرید و می بوسید، کودک شما حس خوبی درباره خودش پیدا می نماید. گاهی اوقات یک لبخند ساده می تواند کافی باشد تا فرزندتان متوجه گردد که او را دوست دارید.

2. بر نقاط قوت کودک تمرکز کنید

فرزندتان را مورد تشویق قرار دهید تا از استعداد های خود بدون احساس شرم استفاده کند. همزمان، به او یاری کنید نقاط ضعف خود را نیز شناسایی و برای تقویت آن ها کوشش کند.

3. او را به سمت موفقیت تشویق کنید

اجازه دهید فرزندتان بفهمد که گاهی برنده نشدن اشکالی ندارد. به او آموزش دهید شکست را در آغوش بگیرد. کودک را مطلع سازید که موفقیت ارزشمندی او را معین نمی نماید.

4. به کودک خود مهارت های جدیدی بیاموزید

یادگیری مهارت های جدید می تواند موجب توانمندسازی گردد. یاد دادن مهارت های جدید به کودک، حتی کار های مانند باغبانی، شستن ظرف ها، عوض کردن تایر دوچرخه و… می تواند احساس عزت نفس کودک در زمینه های مختلف را تقویت کند.

بیشتر بخوانید: نقش تشویق در تربیت کودک

5. به کودکتان حق انتخاب دهید

داشتن قدرت انتخاب حس خوبی است. این احساس را به فرزند خود هدیه کنید و اجازه دهید هرازگاهی خودش انتخاب نماید. این کار نه تنها حال آن ها را خوب می نماید بلکه به آن ها مسئولیت پذیری و توجه به خطراتی که در پی انتخاب می آیند را می آموزد. با انتخاب های کوچک و ساده آغاز کنید مثل انتخاب غذا، اسباب بازی و لباس سپس به مرور مسئولیت های مهم تر و انتخابات عظیمتری را بر دوش او بگذارید.

6. اجازه دهید فرزندتان مشکلش را خودش حل نماید

زمانی که یک مشکل را، چه کوچک و چه عظیم حل می کنید چه احساسی به شما دست می دهد؟ احساس موفقیت می کنید؟ پس دفعه بعد که فرزند شما مسئله ای دارد، برای حل کردن آن عجله نکنید، در عوض به او یاد دهید که چگونه اینکار را به تنهایی انجام دهد. در اینصورت اعتماد به نفس و عزت نفس کودک خود را تقویت نموده اید و فرزندی مستقل تربیت می کنید.

7. سبک زندگی سالم را به او یاد بدهید

به کودک خود یاد بدهید که از خودش و دیگران مراقبت کند. با او درباره اهمیت داشتن یک سبک زندگی سالم و مراقبت کردن از خودش صحبت کنید. همچنین می توانید برای آغاز بهداشت شخصی و هنر درست لباس پوشیدن را به او آموزش دهید. زیرا این دو موضوع بر عزت نفس افراد تاثیر بسزایی دارند.

8. کودک خود را دلسرد نکنید

بچه ها کنجکاو هستند و دوست دارند چیز های جدید را امتحان نمایند. اگر فرزندتان نسبت به یک فعالیت جدید مانند یک رشته ورزشی یا مهارت خاص علاقه نشان می دهد، او را دلسرد نکنید. برای تجربه این کار ها به او انگیزه بدهید و همزمان در رابطه با عواقب و خطرات احتمالی او را مطلع کنید. برای مثال، اگر فرزند شما می خواهد هنر های رزمی را بیاموزد، او را تشویق کنید، اما از شرایط نیز او را مطلع سازید که باید صبح ها زود بیدار گردد، سخت تمرین نماید و ساعت ها کوشش کند.

9. بیش از حد او را تشویق نکنید

تشویق خوب است، اما ستایش بیش از حد مضر است. استفاده بیش از حد عباراتی مثل آفرین یا تو عالی هستی ممکن است اثر سوءی روی کودک داشته باشد. متخصصان می گویند ستایش و پاداش زیاد از حد می تواند شکل گیری یک شخصیت مستقل در کودک را به تعویق بیاندازد. بعضی بچه ها نسبت به تشویق بیش از حد احساس بدی دارند و ممکن است تنها برای اثبات اینکه والدین اشتباه می نمایند اعمالی عکس آن انجام دهند.

بیشتر بخوانید: اصول ده گانه تربیت بچه ها

بازی برای ایجاد عزت نفس در بچه ها

همانطور که گفتیم ستایش تنها و بیش از حد، ممکن است انگیزه کودک را از بین ببرد، اما ترکیب آن با بازی و فعالیت می تواند عزت نفس او را افزایش دهد. در ادامه چند بازی و فعالیت را برای این منظور معرفی می کنیم.

1. من … هستم

آیا فرزند شما خودش را دوست دارد؟ آیا او به دستاوردهای خود افتخار می نماید یا به خاطر بعضی کمبودهایش احساس شرم دارد؟ پاسخ این سوالات را با انجام این بازی خواهید دانست.

برای انجام این بازی به وسایل زیر احتیاج دارید:

• کاغذ
• برش هایی از روزنامه یا مجلات شامل بعضی صفات
• چسب
• مداد یا اتوماتیک

نحوه انجام:

1. از کودک خود بخواهید با استفاده از کلمات روی کاغذ خودش را توصیف کند. این کلمات می توانند مثبت یا منفی باشند.

2. سپس از او بخواهید تنها از حرف های خوبی که مردم به او زده اند یک لیست تهیه کند.

3. عکس کودک خود را در مرکز کاغذ بچسبانید و از او بخواهید با استفاده از صفات مثبت فضای خالی دور عکس را پر کند. این صفات باید به او مربوط باشند.

4. در نهایت این برگه را در اتاق او بگذارید تا مدام اعتقادات مثبت در خصوص خودش تقویت شوند.

2. لیست پیروزی ها

یادآوری کردن موفقیت ها یکی از روش های موثر برای ایجاد عزت نفس در بچه ها است.

آنچه احتیاج خواهید داشت، عبارت است از:

• کاغذ
• قلم

نحوه انجام:

1. به او یک کاغذ و قلم بدهید.

2. یک لیست از پیروزی ها در زندگی روی کاغذ بنویسید و مقداری از فضای پایین صفحه را خالی بگذارید تا بعدا به آن اضافه کنید.

3. برای اینکه به کودک توانایی هایش را یاداوری کنید از او بخواهید هر شب قبل از خوب موفقیت های خودش را به این لیست اضافه کند.

4. این کار به فرزند شما یادآوری می نماید که می تواند کار ها را انجام دهد و همچنین اعتماد به نفس او را نیز تقویت می نماید.

3. نکات مثبت

این کار می تواند به صورت گروهی با سایر اعضای خانواده یا دوستان انجام گردد.

وسایل مورد احتیاج برای انجام این بازی عبارتند از:

• یک کاسه یا جعبه
• چند کارت
• فضا برای بازی

نحوه انجام:

1. در یک دایره بنشینید و هرکدام یک کارت بردارید.

2. از بچه ها بخواهید هر یک اسم خود را روی کارت بنویسند و آن را درون کاسه بیاندازند. سپس کارت ها را مخلوط کنید.

3. کاسه را دست به دست بگردانید تا هر نفر یک کارت بردارد. حالا از آن ها بخواهید یک صفت مثبت در خصوص شخصی که اسم او روی کارت است، بنویسد. سپس کارت را به نفر بعدی بدهد تا اینکه هر نفر برای دیگران حداقل یک ویژگی مثبت روی کارت نوشته باشد.

4. در نهایت همه کارت ها را جمع کنید و هر کارت را به صاحب آن بدهید تا نکات مثبت خود را از چشم دیگران بخوانند.

4. می ترسم، اما …

ترس یکی از قدرتمندتری نیرو های است که می تواند انسان را از کارهای مورد علاقه اش دور کند. این بازی به کودک شما یاری می نماید تا با ترس های خود روبرو گردد.

آنچه احتیاج خواهید داشت، عبارت است از:

• کاغذ
• قلم

نحوه انجام:

1. از فرزند خود بخواهید لیستی از چیز هایی که او را می ترسانند بنویسد. برای مثال او ممکن است از شنا کردن بترست، چون وزنش بالاست. یا شاید از کنفرانس دادن در کلاس بترسد. جملات او باید اینگونه باشند:

• من می ترسم به کلاس شنا بروم، چون …
• من می ترسم صحبت کنم، چون …

2. مرحله بعدی این است که انجام دادن کاری که او را می ترساند تصور کند. از او بخواهید تصور کند به کلاس شنا می رود یا در کلاس کنفرانس می دهد.

3. یک ذهنیت حالا چی؟ در او شکل دهید. هر بار که او چیز ترسناکی را روی کاغذ می نویسد از او بخواهی عواقب احتمالی آن کار را نیز یادداشت کند؛ و بعد در کنار آن چیزی شبیه به این بنویسد اگر در کلاس تپق بزنم، چی؟

این کار روبرویی با ترس ها را برای کودک شما آسانتر می نماید.

5. عزت نفس مادر و دختر

مادر اولین الگوی یک دختر در زندگی است. این بازی رابطه مادر و فرزند را تقویت می نماید و همزمان عزت نفس دختر شما را بالا می برد.

وسایلی که برای انجام این بازی احتیاج خواهید داشت، عبارتند از:

• چهار عدد مقوا
• مداد سیاه و مداد رنگی

نحوه انجام:

1. روی دو مقوا کلمه من را طوری بنویسید که بتوانید درون حروف را با کلمات پر کنید.

2. روی یک مقوای کلمه مادرم و روی یک مقوای دیگر کلمه دخترم را بنویسید.

3. یک مقوای من و مقوای مادرم را به کودک بدهید و از او بخواهید آنها را با ویژگی های مثبت درباره خودش و مادرش پر کند. مادر نیز باید دو مقوای دیگر را به همین صورت پر کند.

4. سپس مادر و دختر باید مقواها را باهم عوض نمایند و از خواندن ویژگی های مثبت خود لذت ببرند.

نکته: مهمترین بخش این فعالیت این است که کودک نکات مثبتی درباره خودش بنویسد.

6. مسئولیت هدفمند

اگر کودک شما بداند که قابل اعتماد است، قدم عظیمی در راستای ایجاد عزت نفس برداشته است. چه چیز بهتر از اینکه بداند شما به او اعتماد دارید و مسئولیت هایی را به او واگذار می کنید.

وسایل مورد احتیاج این بازی عبارتند از:

• کاغذ
• مداد

نحوه انجام:

1. یک لیست از کار هایی که فرزندتان می تواند انجام دهد مثل مراقبت از حیوان خانگی، مراقبت از گیاهان یا تمیز کردن کف خانه تهیه کنید.

2. هربار که کودکتان یکی از کار ها را با موفقیت انجام می دهد او را تشویق کنید، اما همچنان در اینکار زیاده روی نکنید.

3. اگر اشتباه کرد به او یاری کنید تا آن را تصحیح کند، اما تعادل را رعایت کنید. این کار می تواند به ایجاد عزت نفس کودک یاری کند.

7. تجسم

افکار منفی ما گاهی اوقات آنقدر قدرت می گیرند که نمی توانید هیچ چیز خوبی را برای خودمان تصور کنیم. اگر کودک شما در چنین شرایطی به سر می برد این فعالیت به او یاری خواهد نمود.

نحوه انجام:

1. در محیط آرامی بنشینید و آنالیز کنید که چرا فرزند شما فکر می نماید خوب نیست یا چرا از انجام کاری می ترسد. به عنوان مثال اگر درمورد کار های مدرسه یا ورزش نگران است، روی آن تمرکز کنید.

2. از کودک بخواهید یک سناریو ایده آل را در این مورد تصور کند و بنویسد.

3. سپس از او بخواهید این سناریو را تجسم کند و ببینید چه احساسی به او دست می دهد.

4. او باید احساسات خود را در خصوص تجسم این شرایط ایده آل بنویسد و آنالیز کند که چه فکری درباره خودش می نماید.

8. تغییر نحوه صحبت با خود

کسانی که با خودشان به طور منفی صحبت می نمایند، عزت نفس خود را نیز پایین می برند. صرفنظر از آنچه دیگران به شما می گویند، آنچه که شما به خودتان می گویید همان چیزی است که در واقع باور دارید. این فعالیت یاری می نماید مکالمات منفی کودک با خودش را به مکالماتی مثبت تغییر دهید.

وسایل مورد احتیاج برای این بازی عبارتند از:

• کاغذ
• مداد

نحوه انجام:

1. دو ستون روی یک کاغذ ایجاد کنید. در یک سوی این ستون ها بنویسید مکالمات منفی با خود و در سوی دیگر مکالمات مثبت با خود.

2. از کودک خود بخواهید تمام مصاحبه های ذهنی خودش را در این دو ستون یادداشت کند.

3. سپس از او بخواهید جملات منفی را به مثبت تغییر دهد و به ستون دیگر منتقل کند. این جملات باید کاملا واضح و درباره استعداد ها و توانایی هایی او باشند.

نکته: شما می توانید با ارائه مثال از خودتان به کودک یاری کنید. به او نشان دهید که چگونه تغییر مکالمات ذهنی با خودتان به شما یاری نموده تا احساس بهتری داشته باشید.

بیشتر بخوانید: فواید بازی کردن برای بچه ها

سخن آخر…

بچه ها بیش از فکر کردن، احساس می نمایند. بنابراین برای افزایش عزت نفس کودک باید در فعالیت ها با او همراهی کنید. با فعالیت های سرگرم نماینده به آنها یادآوری کنید که چه توانایی هایی دارند و چقدر ارزشمند هستند. به یاد داشته باشید که به عنوان والدین، شما تاثیر بسیار زیادی روی فرزند خود دارید. بنابراین از این تاثیر در راستای ایجاد عزت نفس و اعتماد به نفس در کودک بهره ببرید تا حس خوبی نسبت به خود داشته باشند. در این رابطه پیشنهاد می کنیم مطلب ایجاد اعتماد به نفس در بچه ها با 10 گام موثر را نیز مطالعه فرمایید. نظر شما چیست؟ شما برای ایجاد این حس در فرزندتان چه اقداماتی انجام می دهید؟ از قلم نیاندازید تجربیات و نظرات خود را با ما و سایر همراهان وبلاگ ماکارون در بخش ارسال نظر به اشتراک بگذارید.