قلعه سانتیاگو مانیل: نگهبان تاریخ پرماجرای فیلیپین
به گزارش وبلاگ ماکارون، قلعه سانتیاگو، یکی از برجستهترین نمادهای تاریخی فیلیپین، داستانی پر از فراز و نشیب را در دل خود جای داده است. این قلعه که در شهر دیوارکشیده اینتراموروس در قلب مانیل واقع شده، تنها یک سازه نظامی نیست، بلکه گواهی زنده بر تاریخ پرتنش این کشور است؛ از دوران سلطه اسپانیاییها تا جنگهای جهانی و استقلال فیلیپین. در این مقاله، به بررسی تاریخچه این دژ پرابهت و نقش آن در شکلگیری هویت ملی فیلیپین میپردازیم.
قلعه سانتیاگو (Fort Santiago) قدیمی ترین جان پناه دژ (bastion) اسپانیایی در فیلیپین می باشد. این قلعه که در شهر دیوارکشیده شده اینتراموروس (Intramuros) در مانیل واقع است، شاهد رویدادهای تاریخی زیادی بوده. نقطه دقیقی که قلعه سانتیاگو در حال حاضر در آن قرار گرفته است، زمانی یک پادشاهی اسلامی بود که فرمانروایی اش را راجا سلیمان (Rajah Sulayman) بر عهده داشت. اسپانیایی ها پس از ورود به فیلیپین در سال 1571، این مکان را نابود کردند و بجای آن قلعه ای را ساختند و نام قدیس حامی اسپانیا، سنت جیمز (سانتیاگو به زبان اسپانیایی)، را روی آن گذاشتند. این سازه نقش دژ دفاعی آن ها را داشت.
قلعه اولیه با تنه درخت و خاک ساخته شده بود، اما دزدان دریایی چینی به رهبری لیماهونگ (Limahong) آن ار از بین بردند. قلعه سانتیاگو بین سال های 1589 تا 1592 با سنگ و سیمان بازسازی شد، اما زلزله وخیمی در سال 1645 بیشتر بخش های این سازه را دوباره از بین برد. اسپانیایی ها این قلعه را در بازه زمانی 1658 تا 1663 بازسازی کردند. بریتانیایی ها در سال 1762 به این منطقه آمدند و تا سال 1764 بر آن حاکم بودند؛ قلعه سانتیاگو نقش مقر آن ها را داشت. آمریکایی ها در سال 1778 به آن ورود کردند و با بازسازی این قلعه، آن را به یک مرکز فرماندهی لشکر فیلیپین ارتش آمریکا تبدیل کردند.
ژاپنی ها طی جنگ جهانی دوم و در سال 1942 بر فیلیپین غالب شدند و از این قلعه بعنوان پایگاه نظامی و زندان شان استفاده کردند. گفته می گردد که ژاپنی ها 2 هزار و 500 تا 3 هزار فیلیپینی و آمریکایی را در این مکان زندانی و شکنجه نموده بودند. نیروهای آزادی بخش آمریکا در سال 1945 به اینجا آمدند و با ژاپنی ها جنگیدند؛ امری که باعث وارد شدن آسیب زیادی به قلعه شد. قلعه سانتیاگو بعدها به انبارگاهی برای سپاه حمل و نقل (Transportation Corps) آمریکا تبدیل شد. ارتش آمریکا این دژ را در سال 1946 به دولت فیلیپین واگذار کرد؛ قلعه ای که در سال 1950 بعنوان یک معبد آزادی (Shrine of Freedom) معرفی گردید. یک سال پس از آن، کمیته توسعه پارک های ملی (National Parks Development Committee) این قلعه را بازسازی کرد و در سال 1992 آن را به اینتراموروس انتقال دادند.
سخن پایانی:
قلعه سانتیاگو، فراتر از یک سازه تاریخی، نمادی از مقاومت، قدرت و تحول است. این دژ که بارها شاهد تخریب و بازسازی بوده، تصویری زنده از گذشته پرتلاطم فیلیپین ارائه میدهد. امروز، این قلعه نه تنها به عنوان یک مقصد گردشگری برجسته شناخته میشود، بلکه یادآور مبارزات و ایستادگی مردم فیلیپین در برابر سختیها است. بازدید از این قلعه سفری در دل تاریخ است که ارزش تجربه و تأمل دارد.