آثار بیولوژیک پرتوهای فرا بنفش - وبلاگ ماکارون

به گزارش وبلاگ ماکارون، طبق آنالیز های انجام شده در زمینه علل ابتلا به سرطان پوست، 70 درصد بروز این بیماری ها در ایران به علت قرار گرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش است. سرطان پوست در آقایان با 33/16 درصد، اولین و در خانم ها با حدود 65/12 درصد، دومین سرطان شایع کشور است. در واقع از مجموع موارد سرطان های مختلف، 5/15 درصد موارد، مربوط به بیماران سرطان پوست است و همه اینها به علت آگاهی نداشتن مردم از مضر بودن این پرتوها و لزوم پیشگیری از پرتوگیری امواج ماورای بنفش است.

آثار بیولوژیک پرتوهای فرا بنفش

نویسنده: مهندس علی گورانی/ کارشناس مسوول بهداشت

طبق آنالیز های اجرا شده در زمینه علل ابتلا به سرطان پوست، 70 درصد بروز این بیماری ها در ایران به دلیل قرار گرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش است. سرطان پوست در آقایان با 33/16 درصد، اولین و در خانم ها با حدود 65/12 درصد، دومین سرطان شایع کشور است. در واقع از مجموع موارد سرطان های مختلف، 5/15 درصد موارد، مربوط به بیماران سرطان پوست است و همه اینها به دلیل آگاهی نداشتن مردم از مضر بودن این پرتوها و لزوم پیشگیری از پرتوگیری امواج ماورای بنفش است. پرتوهای ماورای بنفش از یک سو برای بدن انسان لازم است و کمبود آن باعث کمبود ویتامین D در بدن و ایجاد بیماری نرمی استخوان می گردد و از سوی دیگر چنانچه مقدار پرتوی دریافتی به وسیله انسان کنترل نگردد، می تواند عوارض زیان آوری بر سلامت داشته باشد. باید بدانید پرتوی ماورای بنفش به مقدار کمی در بدن انسان نفوذ می نماید و بیشتر در پوست و چشم جذب می گردد. مقدار نفوذ این پرتوها در پوست حدود 1/0 تا 1 میلی متر است.

آثار مخرب پرتوهای فرابنفش

مواجهه با مقادیر بیشتر از حدود مجاز ملی پرتوهای ماورای بنفش موجب آسیب به پوست، چشم و سیستم ایمنی بدن می گردد که عبارت اند از:

سرطان های پوست: مواجهه با اشعه ماورای بنفش به طور طبیعی یا مصنوعی از عوامل اصلی ایجاد سرطان های مختلف پوست است. به طورکلی سرطان عبارت است از یک نوع رشد غیرطبیعی و کنترل نشده سلول های یک قسمت از بدن که این سلول ها علاقه به تهاجم و انهدام بافت های سایر قسمت های بدن اعم از بافت های مجاور یا دورتر را دارند. این سلو ل های سرطانی با ترشح مواد غیرطبیعی، ترکیب مایعات درون بدن و سیستم دفاعی را به شدت مختل می نمایند. سرطان های پوست به سه دسته کلی تقسیم می شوند:

سرطان سلول های قاعده ای پوست:

این نوع سرطان ها از سلول های زایای پوستی سرچشمه می گیرد که در اصطلاح پزشکی آنها را سرطان سلول بازال می گویند. وخامت آنها بسیار کم بوده و به ندرت به قسمت های دیگر بدن توسعه پیدا می نمایند. اگر این سرطان ها معالجه نشوند، پس از مدتی بافت های اطراف خود را از بین می برند.

سرطان سلول های خاردار:

این نوع سرطان از سلول های خاردار پوست سرچشمه گرفته و تمایل دارند از راه عروق خونی و لنفی در دیگر نقاط بدن منتشر شوند. به این پدیده متاستاز گفته می گردد. بنابراین اگر در درمان سرطان سلول های خاردار که در اصطلاح پزشکی اسپینوسلولر گفته می گردد کوتاهی گردد، پس از انتشار به سایر نقاط بدن، درمان قطعی ندارد.

سرطان خال های رنگی:

این نوع سرطان های بسیار نادر که در اصطلاح پزشکی به آنها ملانوم بدخیم می گویند، دارای وخامت بسیار زیادی بوده و به سرعت متاستاز می دهند.

قرمزی و سوختگی پوست: تابش مستمر پرتوهای ماورای بنفش، آسیب های جدی به پوست وارد می نماید اما پرتوگیری های کوتاه مدت به قرمزی، سوختگی، چروکیدگی و زخم شدن پوست منجر می گردد.

پیرپوستی: پیرپوستی عارضه ای است که به دلیل پرتوگیری طولانی مدت، موجب شکستن کلاژن، کاهش انعطاف پذیری و چروکیدگی دایمی پوست می گردد که این آسیب بدون عمل جراحی، قابل درمان نخواهد بود.

برنزه (تیره) شدن پوست به وسیله تشعشعات ماورای بنفش: به شکسته شدن و تغییر بافت پروتئین های جلدی به دلیل فتواکسیداسیون ملانین های بی رنگ موجود در سطح پوست بر اثر تابش پرتوهای ماورای بنفش که موجب تیرگی پوست می گردد، برنزه شدن می گویند. برنزه شدن پوست را می توان به دو روش استفاده از نور خورشید یا با استفاده از تشعشعات فراوری شده به وسیله دستگاه های مولد اشعه ماورای بنفش انجام داد.

آسیب های چشمی: گزارش های سازمان دنیای بهداشت حاکی از آن است که مواجهه با اشعه های خورشیدی عامل افزایش 30 درصدی بیماری آب مروارید در دنیا است. چشم از جمله اعضای حساس به تشعشعات است که اگر در معرض تابش پرتوهای غیریون ساز ماورای بنفش قرار گیرد، به دلیل داشتن عروق کم، گرمای فراوری شده در آن به آهستگی کاهش می یابد. بنابراین احتمال آسیب پذیری آن نسبت به سایر اعضا بیشتر است و مستعد ابتلای سریع به بسیاری از بیماری ها است. از جمله بیماری های متداول این عضو با توجه به طیف های مختلف ماورای بنفش، عارضه های حاد فوتوکراتیتیس، تورم قرنیه، تورم قسمت ملتحمه، تورم پلک ها، خط انداختن به قسمت صلبیه، آب مروارید و سرطان چشم است که این عوارض با توجه به طیف پرتوها فرق دارد.

اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن: مواجهه زیاد با اشعه ماورای بنفش، سیستم ایمنی را تضعیف نموده و مقدار بروز بیماری های مختلف را افزایش می دهد.

چه کسانی بیشتر در معرض خطرند؟

همه افرادی که در برابر آفتاب کار می نمایند مانند کشاورزان، کارگران ساختمانی و جاده سازی، ماهیگیران و ... (به خصوص در منطقه ها کوهستانی و دریا) بیشتر در خطر ابتلا به این نوع سرطان هستند.

در بین رانندگان ابتلا به سرطان پوست بیشتر در قسمت های چپ سر و صورت که بیشتر در معرض تابش آفتاب واقع شده است، دیده می گردد.

افرادی که اقدام به برنزه نمودن پوست با نور خورشید یا دستگاه های سولاریوم می نمایند.

آثار پرتوهای ماورای بنفش بر پوست بدن با توجه به طیف فرکانسی آنها
آثارUVA بر پوست 315 تا 400 نانومتر	اریتم (قرمزی) و التهاب پوستی و آفتاب سوختگی ایجاد سرطان پوست به واسطه تخریبDNA سلول های پوستی سوختن پوست تیرگی پوست به سبب شکسته شدن و تغییر بافت پروتئین های جلدی فتواکسیداسیون ملانین های بی رنگ موجود در سطح پوست سرطان پوست (در صورت تماس مکرر و مداوم با نور آفتاب و یا پرتوهای منتشره از دستگاه های مولد اشعه ماورای بنفش)
اثراتUVB بر پوست 280 تا 315 نانومتر	ایجاد اریتم (قرمزی) و التهاب پوستی و آفتاب سوختگی تحریک سلول های رنگدانه ساز در پوست (ملانوسیت ها) و ایجاد لکه های قهوه ای بر پوست تضعیف سیستم ایمنی بدن شکستن پیوندهای پروتئینی و ایجاد چروک های ریز سرطان پوست (در صورت تماس مکرر و مداوم با نور آفتاب و یا پرتوهای منتشره از دستگاه های مولد اشعه ماورای بنفش ایجاد چروک های عمیق و پیرپوستی زودرس
اثراتUVC بر پوست 100 تا 280 نانومتر	ایجاد اریتم (قرمزی) و التهاب پوستی و آفتاب سوختگی سرطان پوست (در صورت تماس مکرر و مداوم با نور آفتاب یا پرتوهای منتشره از دستگاه های مولد اشعه ماورای بنفش) ایجاد چروک های عمیق و پیرپوستی زودرس

توصیه هایی برای کاهش پرتوگیری امواج فرابنفش

انواع شیشه های معمولی، پرتوهای ماورای بنفش با طول موج های کمتر از 300 نانومتر را به خوبی جذب می نمایند. پس برای حذف پرتوهای فرابنفش با طول موج بیشتر از 300 نانومتر باید از شیشه های مناسب استفاده کرد. اغلب اجسامی که در برابر نور معمولی کدر می شوند، پرتوهای ماورای بنفش به خصوص UVA را جذب می نمایند. در مواردی که شدت پرتوهای ماورای بنفش زیاد است، استفاده از عینک مخصوص حفاظت چشم در برابر تشعشعات لازم است.استفاده از لباس های آستین بلند و کاملا پوشیده در مواقع کار با پرتوهای ماورای بنفش الزامی است. با اتخاذ تدابیر حفاظتی مناسب باید مقدار پرتوهای ماورای بنفش در محل های کار و زندگی مردم از حدود مجاز در استانداردهای ملی و بین المللی بیشتر نگردد. شیشه معمولی، اشعه فرابنفش نوع A را از خود عبور می دهد لذا در رعایت موارد حفاظتی توجه به این نکته حایز اهمیت است.

منبع:www.salamat.com

منبع: راسخون