طرز تهیه خورش تره کوهی ایلامی: طعم اصیل کوهستان در سفره
به گزارش وبلاگ ماکارون، خورش تره کوهی، یکی از اصیل‌ترین و خوشمزه‌ترین غذاهای مناطق غربی ایران، به‌ویژه ایلام است. این خورش با ترکیب بی‌نظیر گوشت، لوبیا، تره کوهی و ادویه‌های خاص، طعمی دلنشین و عطرآگینی به غذا می‌دهد. در این مقاله، قصد داریم شما را با دستور پخت این خورش خوشمزه آشنا کنیم و به بررسی خواص مواد اولیه آن بپردازیم.
طرز تهیه خورش تره کوهی ایلام
خورش تره کوهی، یکی از غذاهای خوشمزه ایلامی و استان های غربی کشور است که شباهت زیادی از لحاظ ترکیب و رنگ به قورمه سبزی دارد.
گوشت گوسفندی، لپه (لوبیا قرمز یا لوبیا سفید)، روغن حیوانی، تره کوهی، رب گوجه فرنگی، پیاز، نمک، فلفل، زردچوبه و ادویه مخصوص بومی از مواد اولیه این خورش محلی لذیذ هستند که با برنج سرو می گردد.
مواد لازم برای 6 نفر
جدول مواد اولیه و کالری تقریبی (برای 6 نفر):
| ماده اولیه | مقدار تقریبی | کالری تقریبی |
|---|---|---|
| گوشت گوسفندی/گوساله | 400 گرم | بسته به نوع گوشت (حدود 1200-1500 کالری) |
| تره کوهی | 500 گرم | حدود 150 کالری |
| لوبیا سفید/قرمز | نصف پیمانه | حدود 200 کالری |
| پیاز | 1 عدد متوسط | حدود 50 کالری |
| روغن | به میزان لازم | بسته به نوع روغن و مقدار مصرف |
| گرد لیمو | به میزان لازم | کالری ناچیز |
| نمک، فلفل، زردچوبه | به میزان لازم | کالری ناچیز |
| زعفران دم کرده | به میزان لازم | کالری ناچیز |
| سیب زمینی | 3 عدد | حدود 300 کالری |
| گوجه فرنگی | 2 عدد | حدود 50 کالری |
طرز تهیه خورش تره کوهی
لوبیا را از شب قبل خیس کنید و چند بار آب آن را عوض کنید تا نفخ لوبیا گرفته گردد و زودتر بپزد. در یک قابلمه میزانی روغن بریزید و آن را روی حرارت میانه گاز قرار دهید تا داغ گردد. سپس پیاز خرد شده را در آن بریزید و تفت دهید تا سبک و شیشه ای گردد. در ادامه گوشت خرد شده را به پیاز اضافه کنید و مواد را همراه با هم برای پنج دقیقه سرخ کنید تا رنگ گوشت عوض گردد و پیازها به رنگ طلایی دربیایند.
آب لوبیا را خالی کنید و آن را به همراه زردچوبه در قابلمه بریزید و مواد را برای دو دقیقه دیگر تفت دهید. سپس حدود نیم لیتر آب در قابلمه بریزید و شعله گاز را زیاد کنید تا آب به جوش آید. شعله گاز را کم کنید و درب قابلمه را ببندید تا گوشت و لوبیا بپزند. در همین حین، در یک تابه کمی روغن بریزید و تره ساطوری شده (و در صورت تمایل جعفری ساطوری شده) را برای 10 دقیقه روی حررات ملایم گاز تفت دهید. تره سرخ شده را پس از پخت گوشت در قابلمه خورش بریزید و نمک غذا را مقدار کنید. اجازه دهید تا خورش جا بیفتد. در 15 دقیقه آخر به خورش، گرد لیمو و زعفران دم نموده بزنید. خورش تره کوهی را با سیب زمینی و گوجه فرنگی سرخ نموده تزئین نموده و همراه با برنج سرو کنید.
نکات مهم برای تهیه خورش تره کوهی
شما می توانید به جای گرد لیمو از لیمو عمانی، آبغوره یا آبلیمو بهره ببرید.
شما می توانید به دلخواه از رب گوجه فرنگی نیز در تهیه این خورش بهره ببرید.
در طرز تهیه خورش تره کوهی گیاهی، گوشت حذف می گردد. برای تهیه نسخه گیاهی این خورش، باید حدود یک کیلوگرم تره کوهی خرد شده را با 200 گرم برگ سیر خرد شده برای چند دقیقه در روغن محلی تفت دهید. سپس حدود دو قاشق غذاخوری برنج و یک لیوان سرشیر یا دو لیوان آب را به آن ها بیفزایید. اجازه دهید تا برنج و سبزی بپزند. سپس 100 گرم مغز گردو، ادویه، نمک و روغن محلی را به آن ها اضافه کنید و هم بزنید. صبر کنید تا خورش جا بیفتد. در نهایت نیز، چهار عدد تخم مرغ را در خورش بشکنید و صبر کنید تا تخم مرغ ها بپزند.
خواص مواد اولیه:
- گوشت گوسفندی: سرشار از پروتئین، آهن و ویتامین‌های گروه B است و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
- تره کوهی: حاوی ویتامین C، آهن، کلسیم و پتاسیم است و خاصیت ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی دارد.
- لوبیا: منبع غنی از فیبر، پروتئین و کربوهیدرات‌های پیچیده است و به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند.
- پیاز: حاوی ترکیبات گوگردی است که خواص ضد باکتریایی و ضد ویروسی دارد.
- روغن حیوانی: حاوی ویتامین‌های محلول در چربی، کلسترول و اسیدهای چرب اشباع شده است.
- گرد لیمو: به هضم غذا کمک می‌کند و طعم ترش و مطبوعی به خورش می‌دهد.
- زردچوبه: دارای ماده مؤثره کورکومین است که خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی دارد.
- زعفران: علاوه بر رنگ و عطر دلنشین، خاصیت آرام‌بخش و ضد افسردگی دارد.
- سیب زمینی: منبع خوبی از کربوهیدرات و پتاسیم است و به تامین انرژی بدن کمک می‌کند.
- گوجه فرنگی: سرشار از ویتامین C، لیکوپن و پتاسیم است و خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد.
تره کوهی به دلیل رشد در مناطق کوهستانی و دور از آلودگی، از خواص دارویی بسیاری برخوردار است. این گیاه در طب سنتی برای درمان بیماری‌های مختلفی مانند سرماخوردگی، سرفه، مشکلات گوارشی و پوستی استفاده می‌شود.
لوبیا به دلیل فیبر بالایی که دارد، احساس سیری را افزایش می‌دهد و به کنترل وزن کمک می‌کند. همچنین، لوبیا برای سلامت قلب و عروق مفید است و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.
پیاز علاوه بر خاصیت ضد میکروبی، به کاهش قند خون و بهبود عملکرد کبد کمک می‌کند. همچنین، پیاز حاوی ترکیباتی است که به رشد مو و تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند.
زردچوبه به دلیل خواص ضد التهابی قوی، برای درمان آرتروز، روماتیسم و بیماری‌های التهابی روده مفید است. همچنین، زردچوبه به تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از سرطان کمک می‌کند.
زعفران به دلیل خاصیت آرام‌بخش، برای درمان بی خوابی، استرس و اضطراب مفید است. همچنین، زعفران به بهبود خلق و خو و افزایش تمرکز کمک می‌کند.
سخن پایانی:
خورش تره کوهی، علاوه بر طعم بی‌نظیر، سرشار از مواد مغذی و خواص درمانی است. با مصرف این خورش خوشمزه، می‌توانید از فواید بسیاری برای سلامتی خود بهره‌مند شوید. توصیه می‌شود برای حفظ خواص مواد اولیه، از روغن حیوانی باکیفیت و ادویه‌های تازه استفاده کنید. همچنین، می‌توانید با اضافه کردن سبزیجات دیگری مانند اسفناج، جعفری یا شنبلیله، به این خورش طعم و رنگ جدیدی ببخشید.