روایت اسرار ناگفته آیین مهر بر پایه مطالعات باستان شناسی
به گزارش وبلاگ ماکارون، کتاب تازه اسماعیل یغمایی به نام نیایش مهر در ایران که به ساختار پیچیده مهرکده ها می پردازد، منتشر شد.
کتاب نیایش مهر در ایران برای نخستین بار به ساختار پیچیده مهرکده ها و چگونگی راه یافتن این آیین به کشورهای اروپایی نگاه ویژه ای داشته است. حدود 30 سال پیش اسماعیل یغمایی، باستان شناس، پس از پیدا شدن یک پیکره یونانی، به کاوش در اطراف محل پیداشدن مجسمه پرداخت تا به بخش های نایافته آن دست یابد. در این جست وجو، او به ساختار مهرکده ای از دوره پارت و ساسانی دست پیدا کرد.
مهرکده محمدآباد دشتستان، یگانه مهرکده شناخته شده ای است که پس از سه فصل کاوش یکسره ویران شد. یغمایی در آن موقع بعلاوه به کاوش در مهرکده گوسعیدی و آنالیز مهرکده نیمه ویران گوگاه پرداخت. کاوش این بناها برای نخستین بار بخش هایی از اسرار آیین مهر را نشان می دهد. کتاب نیایش مهر در ایران، به وسیله انتشارات دادکین، انتشارات تخصصی میراث فرهنگی و باستان شناسی منتشر شده است.
آیین مهر، بخشی از روح دنیا است که از بطن جغرافیا و فرهنگ ملت ایران برخاسته و فراتر از مرزهای سرزمین مان رفته است. برخلاف آن که این آیین ریشه های عمیق ایرانی دارد، کارشناسان، هنرمندان و باستان شناسان اروپایی، درباره آن تحقیق نموده، نوشته و آثار هنری خلق نموده اند. آن ها با فراوری محتوا در طی سالیان دراز این آیین دیرین را از آن خود نموده و به آن بالیدند. امروزه میترائیسم که برآمده از آیین مهر است، ما را بیش از هر چیز یاد مسیح، سردابه های کلیساهای ایتالیایی و آیین های یونانی می اندازد. این فقدان همیشه در آثار مکتوب ایرانی هم دیده شده است.
اسماعیل یغمایی یکی از معدود باستان شناسان ایرانی است که در خصوص این آیین و چگونگی آن در ایران کاوش و پژوهش نموده و کتاب نیایش مهر در ایران که برپایه کاوش های باستان شناسی نوشته شده است، حاصل این کوشش هاست. این کتاب تنها مرجع ایرانی ست که به چگونگی آیین مهر بر پایه کاوش های باستان شناسی پرداخته است.
یافته های انگشت شمار این کاوش ها مثل پیکره گلی گاو، هاون سنگی بر کوبیدن گیاه هوم، بخشی از یک ساغر شکسته بلورین، تکه ای نمک، مخزن کوچک برای تطهیر و... همه گواهی است بر چگونگی پرستش مهر در سکوهای نذورات هفت گانه. برابری بسیار مهرکده گوسعیدی با مهرکده سنت کلمنت در رم ایتالیا که در زیر کلیسای سنت کلمنت جای دارد شگفت انگیز است. دستاورد چندین فصل کاوش در محوطه محمدآباد گویای چگونگی پرستش مهر، پیشکشی نذورات و اجتماع مهرپرستان است. انتشارات دادکین اقدام به چاپ و نشر این کتاب کرد تا شاید سنگ بنایی برای تحقیق و پژوهش و کاوش بیشتر بر آیین مهر در ایران باشد.
کتاب نیایش مهر در ایران (برپایه کاوش های باستان شناسی در مهرکده های دشتستان - برازجان)، 351 صفحه با جلد کالینگور و تصاویر رنگی در آخر کتاب به چاپ رسیده است.
منبع: کجارو / qotbnama.com